Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman tại một cuộc họp ở Riyadh hôm 19/11. Ảnh: Reuters.

Hàng chục hoàng tử và anh em trong các chi quyền lực thuộc dòng tộc Al Saud của Arab Saudi muốn thay đổi người kế vị ngôi vua, nhưng sẽ không hành động trong lúc Quốc vương Salman còn sống, Reuters hôm nay dẫn ba nguồn tin thân cận với hoàng gia cho biết.

Họ nhận ra rằng Quốc vương 82 tuổi nhiều khả năng sẽ không quay lưng với Thái tử Mohammed bin Salman. Bởi vậy, họ đang thảo luận với các hoàng thân khác về khả năng lên ngôi của Hoàng tử Ahmed bin Abdulaziz, em trai ruột 76 tuổi của Quốc vương, sau khi Quốc vương qua đời. Hoàng tử Ahmed nhận được sự ủng hộ của các hoàng thân, bộ máy an ninh và một số thế lực phương Tây, nguồn tin cho biết.

Hoàng tử Ahmed vừa trở về Riyadh hồi tháng 10 sau hai tháng rưỡi ở nước ngoài. Trong chuyến đi, ông có động thái chỉ trích sự lãnh đạo của chính quyền Arab Saudi hiện nay khi phát biểu trước những người biểu tình tại London kêu gọi lật đổ triều đại Al Saud. Nguồn tin tiết lộ Ahmed là một trong ba người trong Hội đồng Tận trung, cơ quan chịu trách nhiệm vấn đề kế vị, đã phản đối việc chọn Mohammed làm Thái tử vào năm 2017.

Hoàng gia Arab Saudi gồm hàng trăm hoàng tử. Không giống các chế độ quân chủ điển hình ở châu Âu, ngôi vua của vương quốc này không nhất thiết thuộc về con trai cả. Thay vào đó, nhà vua và các hoàng thân cấp cao từ mỗi nhánh trong hoàng tộc sẽ chọn ra người thừa kế mà họ cho rằng phù hợp nhất để lãnh đạo.

Nguồn tin cho biết một số quan chức cấp cao Mỹ gần đây đã chỉ thị cho các cố vấn phụ trách Arab Saudi rằng họ ủng hộ Hoàng tử Ahmed với tư cách là người kế vị tiềm năng. Nguồn tin nói thêm rằng Washington "lạnh nhạt" với Thái tử Mohammed không chỉ bởi sự nghi ngờ về vai trò của ông trong vụ ám sát Khashoggi, mà còn do Thái tử gần đây đã kêu gọi Bộ Quốc phòng Arab Saudi tìm hiểu nguồn vũ khí thay thế từ Nga.

Hoàng tử Arab Saudi Ahmed bin Abdulaziz (phải), em trai Quốc vương Salman tại một sự kiện ở Riyadh vào tháng 2/2012. Ảnh: Reuters.

Các nguồn tin còn bày tỏ tin tưởng rằng Hoàng tử Ahmed sẽ không thay đổi hoặc đảo ngược bất cứ cải cách kinh tế hoặc xã hội nào mà Thái tử Mohammed ban hành, tôn trọng các hợp đồng mua sắm quân sự hiện có và khôi phục lại sự đoàn kết trong hoàng tộc.

Washington Post hôm 16/11 dẫn nguồn tin giấu tên cho biết Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) kết luận Thái tử Mohammed đã ra lệnh giết nhà báo Jamal Khashoggi dựa trên đánh giá rằng Thái tử là người cai trị thực tế của vương quốc. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng kết luận này "quá sớm", nhưng không loại trừ khả năng này. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Arab Saudi Adel al-Jubeir hôm nay đã phủ nhận cáo buộc đối với Thái tử.

Khashoggi, nhà báo 60 tuổi thường xuyên có những bài viết chỉ trích Riyadh trên tờ Washington Post, bị giết tại lãnh sự quán Arab Saudi ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 2/10. Riyadh hôm 15/11 đã truy tố 11 người liên quan đến vụ ám sát, trong đó 5 nghi phạm đối mặt với án tử hình. Mỹ sau đó áp lệnh trừng phạt với 17 quan chức Arab Saudi bị cáo buộc liên quan đến sự việc.