Tại buổi làm việc với Phó thống đốc Đào Minh Tú ngày 19/12, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cho biết, cơ quan này luôn khẳng định Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Việc phát hành, cung ứng, sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm tại Việt Nam.

Thế nhưng, theo ông Minh, thời gian qua, Bitcoin đã được một số quán cà phê, nhà hàng tại TP HCM chấp nhận thanh toán. "Chúng tôi đang đề nghị cơ quan công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM để xử lý", ông nói.

Ông Minh cũng cho biết có báo cáo vấn đề tiền ảo này đến Ngân hàng Trung ương, lãnh đạo UBND Thành phố và đã được Phó chủ tịch Trần Vĩnh Tuyến chỉ đạo các cơ quan như công an, tư pháp phối hợp với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM xử lý những vi phạm nếu có.

Giá Bitcoin tăng nóng đã thu hút nhiều người đổ tiền vào đầu tư.

Khảo sát của VnExpress cũng ghi nhận một quán cà phê tại quận 1, TP HCM cho khách thanh toán tiền cà phê, pizza bằng Bitcoin một cách công khai. Một nhân viên ở quán cho biết chỉ cần khách có mã code bằng bitcoin là có thể thanh toán. Cô này cũng cho biết thêm, việc chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin "rất tiện" vì vừa không phải chịu phí ngân hàng (thanh toán thẻ), vừa không bị truy thu thuế nên rất có lợi cho doanh nghiệp. Giá cả thì ở đây tính theo giá Bitcoin hiện hành.

Trên thị trường giao ngay hôm 17/12, giá Bitcoin có lúc lên sát 19.800 USD trên CoinDesk, và sau đó lùi về quanh 18.700 USD một đồng. Bitcoin đã tăng gần 20 lần trong năm nay.

Trước sự tăng nóng của đồng tiền ảo này, không chỉ trên thế giới mà nhiều người tại Việt Nam cũng bị cuốn vào. Không ít người sẵn sàng vay tiền để đầu tư Bitcoin, và số khác thì đua nhau mua máy đào. Mới đây, Cục Hải quan TP HCM cho biết, tính đến cuối tháng 10/2017 đã tiếp nhận 98 tờ khai nhập khẩu 1.478 bộ máy xử lý dữ liệu tự động giải mã Bitcoin và Litecoin tại Chi cục hải quan Chuyển phát nhanh. Đối tượng làm thủ tục nhập khẩu mặt hàng này đa phần là cá nhân, tổ chức không có mã số thuế.

Theo Cục Hải quan TP HCM, máy xử lý dữ liệu tự động không thuộc danh mục cấm hoặc tạm ngừng xuất nhập khẩu theo Nghị định về hoạt động mua bán hàng hoá quốc tế, nhưng việc phát hành và sử dụng các đồng tiền ảo lại chưa được pháp luật Việt Nam công nhận. Do đó, đơn vị này đã báo cáo Tổng cục để xin ý kiến chỉ đạo khi tình trạng nhập khẩu mặt hàng này tăng nhanh trong vài tháng trở lại đây và có khả năng gây nhiều hệ luỵ.

Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM Nguyễn Hoàng Minh cũng nhìn nhận, sự xuất hiện của các đồng tiền ảo nói chung gây nhiều rủi ro cho các nhà đầu tư.

Trước hết, đồng tiền Bitcoin mang tính ẩn danh cao nên dễ trở thành công cụ cho các tội phạm như rửa tiền, mua bán ma túy, trốn thuế… mà họ sử dụng. Rủi ro thứ hai, đồng tiền ảo này được sử dụng dưới hình thức kỹ thuật số nên dễ bị tấn công, dễ bị ngừng giao dịch, đánh cắp dữ liệu. Thứ ba là giá trị đồng tiền này biến động rất mạnh, rất phức tạp trong thời gian ngắn. Chính vì vậy, sự biến động này dẫn đến rất nhiều rủi ro cho các nhà sở hữu. Và điều quan trọng cuối cùng là nó không bị chi phối bởi một cơ quan quản lý nhà nước nào nên những người sở hữu nó sẽ phải chịu mọi rủi ro vì không có người bảo vệ.

Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước khẳng định những đồng tiền này không phải là tiền tệ cũng không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam, không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. "Chúng tôi đề nghị người dân, các doanh nghiệp không nên tham gia vào các hoạt động này", ông Minh nói.

Cũng theo Ngân hàng nhà nước, các hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150 triệu đến 200 triệu đồng. Đây là nội dung quy định tại khoản 6 Điều 27 Nghị định 96 năm 2014 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Đồng thời, Nhà quản lý cho rằng, từ ngày 1/1/2018, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Bitcoin ra đời từ năm 2008, bắt đầu được giao dịch trên sàn Mt.Gox - sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới vào tháng 6/2010, đến năm 2013 được sử dụng trên cả phương diện thanh toán, giao dịch hàng hóa và tài sản đầu tư tại nhiều quốc gia. Người sáng lập Bitcoin đã viết ra những thuật toán mật mã cao cấp mà nền tảng của nó là một mã nguồn mở. Bất cứ ai hiểu về lập trình cũng có thể tham gia "đào Bitcoin" bằng cách dùng hệ thống máy tính để giải các thuật toán ngày một phức tạp. Không có một ngân hàng trung ương nào, kể cả người đã tạo ra nó có thể quản lý Bitcoin.